کد مطلب:35145 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

مراد از و صالح المؤمنين در آية 4 سوره تحريم كيست؟

در آيه 4 سوره تحريم ، ميخوانيم كه خداوند بعضي از همسران پيامبر (ص) را كه تخلفي كرده بودند مخاطب ساخته ميگويد «وَ اِنْ تَظاهَرا عَلَيهِ فَانَّ اللهَ هُوَ مَولاه وَ جَبْريلُ وَ صالِحُ المُؤمنينَ وَالمَلائكِة بَعدَ ذالِكَ ظهير»



[اگر بر ضد او دست به دست هم دهيد (كاري از پيش نخواهيد برد) زيرا خداوند و جبرئيل (فرشته بزرگ الهي) و صالح مؤمنان مولي و ياور او هستند و فرشتگان بعد از آنها پشتيبان اويند].



«صالح المؤمنين» همه افراد با ايمان شايسته و صالح و درستكار را شامل ميشود كه يار و ياور پيامبرند ، نه تنها اصحاب و ياران صالحي كه در عصر او بودند، بلكه از يك نظر مؤمنان صالح قرون و اعصار ديگر را نيز در برميگيرد ، كه هر كدام به نوعي به ياري اسلام و پيامبر (ص) و مكتبش برميخيزند.



ولي مهم اينجا است كه در روايات متعددي «صالح المؤمنين» به علي (ع) تفسير شده است و نشان ميدهد كه او برترين و كاملترين مصداق اين آيه است و با توجه به اينكه در كنار جبرئيل قرار گرفته ، عظمت مقام او و اهميت اين فضيلت به خوبي آشكار ميشود.



آري بعد از خداوند و جبرئيل امين ، برترين يار و ياور پيامبر اسلام (ص) در تمام طول عمر، علي (ع) بود. بنابراين چه كسي جز او ميتواند شايسته خلافت و جانشيني او باشد؟ آيا اين روايات دليل بر اين نيست كه او افضل امت و برترين خلق بعد از پيغمبر اكرم (ص) بوده است.



اكنون به سراغ اسناد اين روايات ميرويم و قسمتي از آن را كه عموما از منابع اهل سنت گرفته شده است يادآور ميشويم



«حاكم حسكاني حنفي» در ذيل اين آيه هيجده حديث ! از طرق مختلف نقل ميكند كه منظور از «صالح المؤمنين» (ع) «علي بن ابيطالب» است ، از جمله از «اسماء بنت عميس» نقل ميكند كه از پيامبر اسلام (ص) شنيدم ميفرمود «صالِحُ المُؤمنينَ عِليُّ بنُ ابيطالِب» [صالح المؤمنين علي بن ابيطالب است]. (شواهد التنزيل 2/256 روايت 982).



و در همان كتاب از «ابن عباس» نقل شده كه رسول خدا (ص) درباره علي بن ابيطالب (ع) فرمود «هُو صالِحُ المُؤمِنين» [او است صالح المؤمنين]. (همان مدرك ، ص 258 ، ح 987).



و نيز از «عمار ياسر» نقل ميكند كه از علي (ع) شنيدم ميفرمود پيغمبر اكرم (ص) مرا فراخواند و فرمود «ألا اُبَشِّرُكَ قُلتُ بَلي يا رَسُولَ الله! وَ مازِلتَ مُبَشِّراً بِالخَيِر»!



قالَ قَد اَنْزَلَ الله فيكَ قُرآناً ، قُلْتُ وَ ما هُوَ يا رَسولَ اللهِ ؟ قالَ قُرِنْتَ بِجَبرَئيل ثُمَّ قَرَءَ «وَ جِبريل وَ صالح المؤمنين ....» [فرمود آيا تو را بشارت بدهم ؟عرض كردم آري اي رسول خدا تو هميشه بشارت دهندة به خير بودي ، فرمود خداوند دربارة تو آيهاي نازل كرده ، عرض كردم كدام آيه ؟ فرمود تو قرين و همرديف جبرئيل شدهاي (خداوند تو را قرين او ساخته) سپس فرمود «وَ جِبريلَ وَ صالحُ المُؤمنينَ»]. (همان مدرك ، ص 259 ، ح 989)



در حديث ديگري نيز همين معني را از «حذيفه» نقل ميكند



كوتاه سخن اينكه اين فضيلتي است بزرگ و كم نظير كه خداوند صالح المؤمنين را همرديف جبرئيل قرار داده و مصداق اتم و اكمل آن طبق روايات بالا، علي (ع) بود .



آري او در تمام دوران حيات پيامبر (ص) دوش به دوش او در تمام صحنههاي زندگي بود، و همه جا يار و ياورش محسوب ميشد ، و از همه كس براي جانشيني او شايسته تر است.

---

پيام قرآن ج 9


حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران